नवी दिल्ली: ग्लोबल पॉवर रँकिंग २०२५ नुसार, जगातील सर्वात शक्तिशाली देशांच्या यादीत भारताने उल्लेखनीय वाढ दर्शवली आहे. ताज्या क्रमवारीनुसार, भारत आता चौथ्या क्रमांकावर पोहोचला आहे. या यादीत अमेरिकेने आपले अव्वल स्थान कायम राखले आहे.
ग्लोबल फायरपॉवर (GFP) द्वारे जाहीर करण्यात आलेल्या या रँकिंगमध्ये जगातील प्रभावशाली लष्करी क्षमता असलेल्या देशांचा समावेश आहे. लष्करी ताकद, आधुनिक तंत्रज्ञान, आर्थिक सामर्थ्य आणि धोरणात्मक क्षमता यांसारख्या अनेक घटकांचा विचार करून ही क्रमवारी निश्चित केली जाते. GFP च्या अहवालानुसार, ‘पॉवर इंडेक्स स्कोअर’ हा या क्रमवारीचा आधार आहे आणि कमी स्कोअर असणे अधिक लष्करी ताकद दर्शवते.
या क्रमवारीसाठी एकूण ६० हून अधिक निकषांचे विश्लेषण करण्यात आले, ज्यात सैनिकांची संख्या, हवाई दल, नौदल, रणगाडा दल, संरक्षण बजेट, लॉजिस्टिक्स क्षमता, तांत्रिक नवोन्मेष आणि भौगोलिक स्थान यांसारख्या महत्त्वाच्या बाबींचा समावेश आहे.
जगातील पहिले दहा शक्तिशाली देश:
१) अमेरिका: जगातील सर्वाधिक शक्तिशाली देश म्हणून अमेरिकेने आपले वर्चस्व कायम ठेवले आहे. त्यांच्याकडे २१.२७ लाख सैनिक, १३,०४३ विमाने आणि ४,६४० रणगाडे आहेत. यासोबतच, जगभरातील लष्करी तळ आणि प्रगत शस्त्रास्त्रांमुळे त्यांची ताकद निर्विवाद आहे.
२) रशिया: ३५.७ लाख सैनिक, ४,२९२ विमाने आणि ५,७५० रणगाड्यांसह रशिया दुसऱ्या स्थानावर आहे. युक्रेन युद्धामुळे रशियाने आपल्या लष्करी सज्जतेवर अधिक लक्ष केंद्रित केले आहे आणि त्यांच्याकडे जगातील सर्वात मोठा रणगाडा ताफा आहे.
३) चीन: चीन ३१.७ लाख सैनिक, ३,३०९ विमाने आणि ६,८०० रणगाड्यांसह तिसऱ्या स्थानावर आहे. चीन सध्या आधुनिक तंत्रज्ञान आणि कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित लष्करी प्रणाली विकसित करण्यावर भर देत आहे.
४) भारत: भारत जगातील वेगाने विकसित होणाऱ्या अर्थव्यवस्थांपैकी एक आहे आणि त्याची लष्करी ताकदही तितक्याच वेगाने वाढत आहे. भारताकडे ५१.३७ लाख सैनिक, २,२२९ विमाने आणि ४,२०१ रणगाडे आहेत. अणुशक्ती संपन्न देशांमध्ये भारताचे स्थान महत्त्वपूर्ण मानले जाते.
५) दक्षिण कोरिया: उत्तर कोरियाच्या सततच्या धोक्यांमुळे सतर्क असलेला दक्षिण कोरिया ३८.२० लाख सैनिक, १,५९२ विमाने आणि २,२३६ रणगाड्यांसह पाचव्या स्थानावर आहे.
६) युनायटेड किंग्डम: कमी सैनिक संख्या असूनही, अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि सायबर क्षमतेच्या बळावर यूके सहाव्या क्रमांकावर आहे.
७) फ्रान्स: ३.७६ लाख सैनिक, ९७६ विमाने आणि २१५ रणगाड्यांसह फ्रान्सचा युरोपात मोठा प्रभाव आहे.
८) जपान: १,४४३ विमाने आणि ५२१ रणगाड्यांसह जपान एक आधुनिक आणि प्रगत लष्करी यंत्रणा तयार करत आहे.
९) तुर्की: ८.८३ लाख सैनिक, १,०८३ विमाने आणि २,२३८ रणगाड्यांनी सज्ज तुर्की मध्यपूर्वेतील एक शक्तिशाली देश आहे.
१०) इटली: २.८ लाख सैनिक, ७२९ विमाने आणि २०० रणगाडे असूनही, नाटोमधील भूमिकेमुळे इटली दहाव्या स्थानावर आहे.
विशेष म्हणजे, भारताचा शेजारी देश पाकिस्तान या यादीत पहिल्या दहामधून बाहेर पडला असून तो बाराव्या क्रमांकावर आहे. त्यांचा पॉवर इंडेक्स ०.२५१३ असून त्यांच्याकडे एकूण १७.०४ लाख सैनिक आहेत.
GFP चा हा अहवाल स्पष्टपणे दर्शवतो की, लष्करी ताकद केवळ सैनिकांच्या संख्येवर अवलंबून नसते, तर आधुनिक तंत्रज्ञान, धोरणात्मक स्थान आणि संसाधनांचे प्रभावी व्यवस्थापन यावरही आधारित असते. भारताची चौथ्या क्रमांकावरची बढती निश्चितच लक्षणीय आहे आणि भविष्यात जागतिक स्तरावर भारताची लष्करी भूमिका अधिक मजबूत होण्याची शक्यता आहे.
